Տասնորդական կոտորակների կլորացումը
Ենթադրենք, թե ասֆալտապատման աշխատանքների կատարման համար չափել են փողոցի երկարությունը և ստացել 538,816 մ: Իհարկե, անհրաժեշտ ասֆալտի քանակությունը հաշվարկելիս սանտիմետրերն ու միլիմետրերը դեր չեն խաղում:
Այդ պատճառով ստացված թիվը կլորացնում են՝ նրա վերջին երկու կարգերում գրված թվերը փոխարինելով զրոներով և ապա ազատվելով այդ զրոներից՝ 538,800=538,8
Ստացված թիվը մոտավորապես է հավասար ճշգրիտ թվին՝ 538,816-ին:
Դա գրում են այսպես՝ 538,816≈538,8
Այս դեպքում տրված թիվը փոխարինվեց ավելի փոքր թվով: Այդ պատճառով ասում են, որ կլորացումը կատարվեց պակասորդով մինչև տասնորդականների կարգը:
Մինչև տվյալ կարգը պակասորդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից աջ, փոխարինվում են զրոներով:
Նույն 538,816 թիվը կարելի է կլորացնել նաև հավելուրդով՝ համարելով, որ 538,816≈538,9: Այս դեպքում մոտավոր թիվը կստացվի տրվածից մեծ:
Մինչև տվյալ կարգը հավելուրդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից աջ, փոխարինվում են զրոներով, իսկ տվյալ կարգի թվին գումարվում է մեկ:
Մենք կատարեցինք նույն թվի կլորացում երկու եղանակներով՝ 538,800=538,8, 538,816≈538,9: Նախընտրելի է այն կլորացումը, որի ժամանակ ստացված թիվը տրվածից հնարավորինս քիչ է տարբերվում (դիտարկված օրինակում նախընտրելի է կլորացումը պակասորդով): Դրա համար պետք է վարվել հետևյալ կերպ՝
1) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 0,1,2,3,4 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում պակասորդով
2) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 5,6,7,8,9 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում հավելուրդով
Օրինակ
Կլորացնենք 892,7084 թիվը:
Եթե կլորացնենք մինչև հազարերորդականների կարգը, կստանանք 892,708
Եթե կլորացնենք մինչև հարյուրերորդականների կարգը, կստանանք 892,71
Եթե կլորացնենք մինչև տասնորդականների կարգը, կստանանք 892,7
Կլորացումը կարելի է շարունակել՝ ստանալով նաև բնական թվեր:
Օրինակ
Եթե կլորացնենք մինչև տասնավորների կարգը, կստանանք 890
Եթե կլորացնենք մինչև հարյուրավորների կարգը, կստանանք 900
Առաջադրանքներ․
1)Թիվը պակասորդով կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները․
ա)0,9382 = 0,9
բ)28,2897 = 28,2
գ)100,5621 = 100,5
դ)1,0625 = 1
ե)80,0388 = 80
զ)6,0999 = 6
է)200,18 = 200,1
ը)567,9111 = 567,9
թ)0,0008 = 0
2)Ասե՛ք, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը․
ա)93,6527 ≈ 93,65 հարյուրերդոկան
բ)734,82 ≈ 735 հայրուրավոր
գ)0,563891 ≈ 0,564 հարյուրերդոկան
դ)0,563891 ≈ 0,6 տասնավոր
ե)0,7014 ≈ 1 միավոր
զ)0,102 ≈ 0 միավոր
3)Գրե՛ք այն բոլոր թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կլորացումը ճիշտ կատարված կլինի․
ա)2,66* ≈ 2,66 = 1, 2, 3, 4
բ)0,3* ≈ 0,3 = 1, 2, 3, 4
գ)18,6 ≈ 18,5* = 5, 6, 7, 8, 9
դ)25,03* ≈ 25,04 = 5, 6, 7, 8, 9
ե)7,5 ≈ 7,5* = 1, 2, 3, 4
զ)800,00* ≈ 800 = 1, 2, 3, 4
4) Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․
ա)0,377 + 3,409 — 2,1006 = 3,789 – 2,1006 = 1,69
բ)12,4589 — 6,27 + 1,395 = 6,1889 + 1,395 = 7,59
գ)4,5 + 0,3796 + 1,225 = 4,8796 + 1,225 = 6,11
դ)0,1 — 0,01 — 0,001 = 0,09 – 0,001 = 0,90
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․
ա)7,8932 = 7,8
բ)85,0639 = 85
գ)0,1111 = 0,11
դ)0,9999 = 0,99
ե)65,6788 = 65,6
զ)721,8957 = 721,8
է)2,3845 = 2,3
ը)18,0936 = 18
թ)55,6009 = 55,6
2)Աղյուսակում գրված թվերը կլորացրե՛ք մինչև տվյալ կարգը․